Pasek Scrabble z napisem >Mediation<.

Obsza­ry konflik­tu przy sprze­daży przedsiębiorstwa

Obsza­ry konflik­tu przy sprze­daży spółki są zróżni­co­wa­ne i w wielu przypad­kach wymaga­ją zaangażo­wa­nia media­tora. Czasa­mi bardzo złożo­ne okolicz­ności Transak­c­ja korpora­cy­j­na stawia­ją przed media­torem wysokie wymaga­nia zawodo­we i osobis­te. Praca media­tora może mieć daleko idące skutki dla wcześ­nie­js­zych i późnie­js­zych etapów fuzji i przejęć.

To, czy mediac­ja lub kilka mediac­ji zakońc­zyło się sukce­sem w trakcie proce­su transak­cy­j­n­ego, często rozstrzy­ga się dopie­ro w późnie­js­zej fazie integrac­ji po połąc­ze­niu (PMI). W tej fazie nastę­pu­je fakty­cz­na integrac­ja lub przejęcie obiek­tu transakcji.

W prakty­ce okazało się, że przy sprze­daży lub kupnie przedsię­bi­orst­wa przydat­ne jest wcześ­nie­js­ze przea­na­lizowa­nie możli­wych obszarów konfliktu.

Sytuac­ja wyjścio­wa do sprze­daży przedsiębiorstwa

Podsta­wo­wy­mi instru­men­ta­mi procesów i podpro­cesów M&A są umowy i porozu­mi­e­nia pomięd­zy zaangażo­wany­mi strona­mi. Umowy w tym kontekście to NDA (Non Disclo­sure Agree­ment) i LOI (Letter of Intent).

W przypad­ku, gdy sprze­da­ją­cy nadal działa­ją jako dyrek­tor­zy zarząd­za­ją­cy sprze­daną nierucho­mością, oprócz umowy kupna koniecz­ne jest zawar­cie nowych umów z dyrek­to­r­ami zarząd­za­ją­cy­mi. W tym kontekście powszech­ne są również umowy dorad­c­ze dla sprze­da­ją­cych, które ogranic­za­ją się do okresu integracji.

Dokumen­ta­mi proce­so­wy­mi w proce­sach fuzji i przejęć są regular­nie memoran­dum infor­ma­cy­j­ne lub exposé firmy, teaser dla zainte­re­so­wanych stron, wycena firmy i wszyst­kie dokumen­ty firmo­we wymaga­ne w badaniu due diligence. Ponie­waż badanie due diligence może być bardzo złożo­ne, zajmie­my się tutaj jedynie przedmio­tem anali­zy DD na zasad­zie przykła­du. Anali­za ogranic­za się tutaj do danych ekono­mic­z­nych, kredy­tów dla akcjo­na­ri­us­zy oraz anali­zy zarząd­za­nia przedsię­bi­orst­wem (BWA), jak również do rocznych sprawoz­dań finansowych.

W związ­ku z tym, przy sprze­daży przedsię­bi­orst­wa pojawia­ją się nastę­pu­jące obsza­ry konfliktów.

1. obszar konflik­tu NDA

NDA jest zazwy­c­zaj pierws­zym dokumen­tem, który sprze­da­ją­cy i poten­c­jal­ny nabyw­ca (nabyw­cy) wymie­nia­ją między sobą. NDA zapew­nia poufność infor­mac­ji, które będą wymie­nia­ne w dalszym procesie.

Sprze­daż firmy stanowi duże ryzyko dla sprze­da­jące­go na tym wczes­nym etapie proce­su: Sprze­da­ją­cy ujawnia wiele wrażli­wych infor­mac­ji o swojej firmie bez koniecz­ności zawier­a­nia umowy kupna-sprze­daży. Z tego powodu sprze­daw­ca ma natural­ny interes w zacho­wa­niu absolut­nej tajem­ni­cy i ogranic­ze­niu kręgu odbior­ców wymie­nianych informacji.

Z drugiej strony, kupują­cy musi regular­nie komuni­ko­wać się z dorad­ca­mi, takimi jak dorad­cy podat­ko­wi, audytor­zy, prawni­cy, własny lub zewnę­trz­ny dział fuzji i przejęć. Jest to sprzecz­ne z interes­a­mi sprze­daw­cy i stwarza poten­c­jał konfliktu.

Ponadto istnie­ją dwie kolej­ne kwestie, które mogą wywołać konflikt. Z jednej strony NDA często zawie­ra karę pieniężną, a z drugiej strony zastrz­e­ga, że otrzy­ma­ne infor­mac­je muszą zostać ostatecz­nie zniszc­zo­ne lub zwróco­ne kupujące­mu po załama­niu się negocjacji.

Ostatecz­ne zniszc­ze­nie infor­mac­ji regular­nie okazu­je się skompli­ko­wa­ne, ponie­waż poten­c­jal­ni nabyw­cy otrzy­mu­ją więks­zość danych w formie elektro­nicz­nej. W tym przypad­ku syste­my backupu i archi­wi­zac­ji poten­c­jal­n­ego nabyw­cy często działa­ją już na wczes­nym etapie przet­warza­nia danych. Z tego powodu system nie gwaran­tu­je ostatecz­n­ego zniszc­ze­nia przesyłanych danych. Powodem tego jest fakt, że niszc­ze­nie często nie może być przepro­wad­zo­ne z wystar­c­za­jącą dokład­nością i prawdo­po­d­ob­nie zniszc­ze­niu uległy­by również dane, które nie są istot­ne z punktu widze­nia kontekstu.

2. obszar konflik­tu LOI

Jeśli pojawi się rzeczy­wis­te zainte­re­so­wa­nie kupnem, strony negoc­ju­ją list inten­cy­j­ny. Zasad­nic­zą funkc­ją listu inten­cy­j­n­ego jest stwor­ze­nie pomos­tu pomięd­zy okreś­loną sytuac­ją negoc­ja­cy­jną a zawar­ciem ostatecz­nej umowy. W ten sposób LoI skutku­je plano­wa­niem bezpiec­zeńst­wa dla obu stron.

LOI jest regular­nie postrz­e­ga­ne przez strony jako wstęp­ny arkusz parame­trów dla zakupu firmy. Wynego­c­jo­wa­ne tam parame­try zostaną uwzględ­nio­ne w późnie­js­zej umowie kupna-sprze­daży lub będą dalej negocjowane.

W umowie tej, która może zawierać elemen­ty prawnie wiążące, sprze­da­ją­cy jest zainte­re­so­wa­ny jak najbard­ziej szcze­góło­wy­mi i stały­mi parame­t­ra­mi w celu pomyśl­nej reali­zac­ji sprze­daży. Z drugiej strony kupują­cy zacho­wu­je otwar­ty umysł na dalsze opcje z LOI i regular­nie nie zgadza się na parame­try, które są popar­te na przykład liczba­mi. Dotyc­zy to w szcze­gól­ności sytuac­ji, gdy cena zakupu jest ustalo­na w LOI.

3. lojal­ność sprze­daw­cy w obszar­ze konfliktu

Zatrzy­ma­nie sprze­da­jące­go to czaso­we zaangażo­wa­nie sprze­da­jące­go w zbywaną działal­ność w celu pomyśl­nej integrac­ji i migrac­ji do nowej struk­tu­ry organizacyjnej

Po sfina­lizowa­niu umowy kupna-sprze­daży, kupują­cy staje przed wyzwa­niem przejęcia i przenie­si­e­nia ustal­onych struk­tur i relac­ji bizne­so­wych. Ponie­waż wiele stosun­ków handlo­wych w małych i średnich przedsię­bi­orst­wach (MŚP) opiera się na osobis­tych relac­jach ze sprze­daw­cą, zaangażo­wa­nie sprze­daw­cy jest w wielu przypad­kach absolut­nie koniecz­ne. Tylko w ten sposób można skutecz­nie zinte­gro­wać relac­je z klien­ta­mi i dostaw­ca­mi oraz struk­turę przedsię­bi­orst­wa z organi­zac­ją nabyw­cy. Może to być realizowa­ne wewnę­trz­nie poprzez zawar­cie nowego kontrak­tu menedżer­skie­go dla sprze­daw­cy lub zewnę­trz­nie poprzez zawar­cie umowy o świad­c­ze­nie usług dorad­c­zych. W tym kontekście konflik­ty powsta­ją zawsze wtedy, gdy parame­try doradzt­wa i przeka­za­nia są sporne lub gdy sprze­da­ją­cy nie jest zainte­re­so­wa­ny współpracą z kupują­cym po zamknięciu transakcji.

4. obszar konflik­tu między ekspo­zy­c­ją firmy a wartością firmy

W fazach przygo­to­waw­c­zych proce­su M&A wartość przedsię­bi­orst­wa określa­na jest według standardo­wej proce­du­ry rynkowej, np. proce­du­ry IDW-S1. Wartość ta wpływa na ekspo­zy­c­ję nierucho­mości przez­nac­zo­nej do sprze­daży. Wartość i inne kluczowe dane firmy są wiary­god­nie wyjaś­nio­ne poten­c­jal­ne­mu nabyw­cy w exposé.

Konflikt może powstać zawsze wtedy, gdy kupują­cy nie uważa, że zasto­so­wa­na proce­du­ra określa­nia wartości przedsię­bi­orst­wa ma zasto­so­wa­nie lub gdy kwesti­o­no­wa­ny jest czynnik kalku­la­cy­j­ny, ponie­waż ma on bezpoś­red­ni wpływ na wartość przedsię­bi­orst­wa. Ponadto, istnie­ją inne miękkie czynni­ki z exposé, które co najmniej prowo­ku­ją potrze­bę dyskus­ji. Często obejmu­ją one przedsta­wi­e­nie anali­zy rynku i spodzie­wanych przyszłych zysków, a także zdolności firmy do rozwoju.

5 Dane gospodar­c­ze z obsza­ru objęte­go konfliktem

Twarde fakty w przedsię­bi­orst­wie stanowią pole konflik­tu tylko wtedy, gdy ich pochod­ze­nie nie zostało jednoz­nacz­nie i spójnie oblic­zo­ne. W szcze­gól­ności należy tu wymie­nić BWA, wykaz sum i sald (SuSa) oraz roczne sprawoz­da­nia finansowe.

W szcze­gól­ności BWA stanowi poważ­ny obszar konflik­tu, ponie­waż uwzględ­nia się tu bieżą­cy rok obrot­o­wy, a dane liczbo­we mogą odbie­gać od ostatecz­nie zatwierd­zonych rocznych sprawoz­dań finansowych.

Ponadto w tym kontekście należy wspom­nieć o wyszc­ze­gól­ni­eniu pożyc­zek od udziałow­ców, których skutki mogą mieć również skutki wstecz­ne dla następ­cy przedsię­bi­orst­wa, na przykład w kontekście kontro­li podat­ko­wej przepro­wad­zo­nej przez organy podat­ko­we. Konflikt w tym przypad­ku często koncen­tru­je się wokół warun­ków spłaty przez byłego udziałow­ca lub odlic­ze­nia tej kwoty od ceny zakupu.

W kolejnym artyku­le anali­zu­je­my możli­we role i zasto­so­wa­nia media­tora w transak­c­jach korporacyjnych.

Wskazów­ki do dalszej lektury:

Poszu­ki­wa­ny: Sukces­ja przedsię­bi­orstw w Zagłę­biu Ruhry

Komen­tarz: Niero­z­wią­za­ne sprawy sukces­ji firm zagraża­ją nasze­mu dobrobytowi

Pułap­ki dorad­c­ze w proce­sie sukces­ji biznesu

Sprze­daż firmy: Dlacze­go czysta prowiz­ja za sukces utrud­nia udziela­nie poważnych porad

Sprze­daż firmy z branży IT

5 najważ­nie­js­zych elemen­tów zesta­wu awary­j­n­ego przedsiębiorcy

Koszty sukces­ji przedsię­bi­orst­wa lub fuzji i przejęć

Jak rozpoz­nać renomo­wa­n­ego dorad­cę ds. sprze­daży firm?