Wykup menedżer­ski jako nowoc­zes­na koncep­c­ja sukcesji

MBO (manage­ment buy-out) odnosi się do przeka­za­nia firmy pracow­ni­kom tej samej firmy. Doświad­c­ze­nie pokazu­je, że oznac­za to przede wszyst­kim sprze­daż przedsię­bi­orst­wa dotych­c­z­a­so­we­mu kierow­nict­wu. MBO odgry­wa ważną rolę w sukces­ji firm w małych i średnich przedsię­bi­orst­wach (MŚP).

Szcze­gól­nie “wyroś­nię­te” firmy rodzin­ne są często sprze­da­wa­ne dotych­c­z­a­so­we­mu kierow­nict­wu. W szcze­gól­ności przedsię­bi­orst­wa rodzin­ne są często sprze­da­wa­ne dotych­c­z­a­so­we­mu kierow­nict­wu ze wzglę­du na brak odpowied­nich lub chętnych następ­ców z wewną­trz rodzi­ny. W ten sposób zapew­nio­na jest ciągłość przedsię­bi­orst­wa i ciągłość jego zarząd­za­nia. Zaletą jest to, że kierow­nict­wo firmy jest zazna­jo­mio­ne ze struk­tura­mi przedsię­bi­orst­wa. Takie związa­nie osób działa­ją­cych często ułatwia negoc­ja­c­je sprze­dażo­we. Z drugiej strony, proble­my pojawia­ją się często w kontekście finan­so­wa­nia ceny zakupu, ponie­waż poten­c­jal­ni nabyw­cy mają zazwy­c­zaj duże zapotrze­bo­wa­nie na finan­so­wa­nie zewnętrzne.

Menedże­ro­wie muszą być przekon­u­ją­cy przy wykupie menedżerskim

Doświad­c­ze­nie pokazu­je, że pasja, zaangażo­wa­nie, auten­ty­cz­ność i pewna gotowość do podjęcia ryzyka ze strony poprzednie­go kierow­nict­wa są czynni­ka­mi decydu­ją­cy­mi o tym, czy wykup menedżer­ski może zostać przepro­wad­zo­ny z sukce­sem. Od siły perswaz­ji i opraco­wa­nej strate­gii zależy bowiem, czy finan­so­wa­nie MBO lub poszu­ki­wa­nie finan­sis­tów zakońc­zy się sukce­sem. Jest to jedno z najwięks­zych wyzwań związanych z wykupa­mi menedżer­s­ki­mi. Podsta­wo­wym warun­kiem udanego MBO są wystar­c­za­jące środki finan­so­we dla przedsię­bi­orst­wa oraz stabil­ny rozwój firmy.

Opcje finan­so­wa­nia przyszłe­go zarządzania

W przeci­wieńst­wie do klasy­cz­nej sprze­daży przedsię­bi­orst­wa, w której osoby trzecie wystę­pu­ją jako nabyw­cy, w przypad­ku wykupu menedżer­skie­go udziały kupuje dotych­c­z­a­so­wy zarząd. Dlate­go potrzeb­ne jest dobre doradzt­wo w celu ustanowi­e­nia trwałe­go finan­so­wa­nia. Koniecz­ność pozys­ka­nia dodat­ko­wego kapitału wynika z faktu, że przej­mu­ją­cy zarząd zazwy­c­zaj nie posia­da kapitału własn­ego niezbęd­n­ego do pełnego sfinan­so­wa­nia ceny nabycia. Poprzedni udziałow­cy firmy, banki, firmy inwes­ty­cy­j­ne lub biura rodzin­ne często wkrac­za­ją do akcji, aby wypeł­nić lukę finan­so­wą. Stopy procen­to­we dla takie­go finan­so­wa­nia wzmac­nia­jące­go kapitał własny są często wyższe niż w przypad­ku zwykłe­go kredy­tu banko­wego. W miksie finan­so­wym taki element zazwy­c­zaj pomaga w uzyska­niu klasy­cz­n­ego kredy­tu bankowego.

Filary solid­n­ego finansowania

Pod warun­kiem, że byli udziałow­cy są skłon­ni podjąć wysokie ryzyko, pożycz­ka dla przedsię­bi­or­ców jest najpro­st­szym rodza­jem finan­so­wa­nia. Raty na ten cel pochod­zą zazwy­c­zaj z zysków firmy.
Uwaga - bardzo często byli akcjo­na­ri­us­ze pozwa­la­ją sobie na znaczą­cy wpływ na ten proces, co z pewnością może prowad­zić do konflik­tów na tle przyszłe­go kierun­ku rozwo­ju firmy.
Jeżeli bank finan­suje różnicę między ceną zakupu, kapitałem własnym menedżerów i pożycz­ką dla przedsię­bi­or­cy, prowad­zi to w prakty­ce do mniejs­zych strat frykcy­jnych. W tej konstel­ac­ji jednak podpor­ząd­ko­wa­nie kredy­tu przedsię­bi­or­cy jest wymaga­ne przez więks­zość banków.

Innym realnym źródłem finan­so­wa­nia jest pozys­ki­wa­nie kapitału prywat­n­ego. Może to trwale popra­wić bazę kapitało­wą przedsię­bi­orst­wa, szcze­gól­nie w intere­sie wiary­god­ności kredy­to­wej. Prywat­ne spółki kapitało­we inwestu­ją prawie wyłącz­nie w spółki nienoto­wa­ne na giełd­zie i dlate­go stanowią ważne poten­c­jal­ne źródło finan­so­wa­nia wykupów menedżer­s­kich. W przeci­wieńst­wie do banków, celem takich inwes­ty­c­ji jest, oprócz zwrotu z kapitału, uzyska­nie aktyw­n­ego udziału w przygo­to­wa­niu lukra­tyw­n­ego wyjścia z inwestycji.

Wskazów­ki do dalszej lektury:

Przygo­to­wa­nie do sukces­ji firmy - 3 prakty­cz­ne wskazówki

Pułap­ki dorad­c­ze w proce­sie sukces­ji biznesu

Sprze­daż firmy: Dlacze­go czysta prowiz­ja za sukces utrud­nia udziela­nie poważnych porad

Komen­tarz: Niero­z­wią­za­ne sprawy sukces­ji firm zagraża­ją nasze­mu dobrobytowi

Wywiad: Dobre przygo­to­wa­nie sukces­ji w rodzinie

6 prakty­cz­nych wskazó­wek dotyc­zą­cych finan­so­wa­nia sukces­ji firmy

Obraz: ©SBH / fotolia.com