Pochopnie zaplanowana sukcesja wewnątrzrodzinna może w pewnych okolicznościach zagrozić istnieniu przedsiębiorstwa rodzinnego. Dlatego nasz autor Klaus-Christian Knuffmann zaleca, aby przy planowaniu sukcesji otwarcie poruszyć wszystkie kwestie. Tylko wtedy jest gwarancja, że istnienie firmy będzie później zabezpieczone.

Federalny Trybunał Konstytucyjny orzekł niedawno, że obecny system podatku od spadków jest niezgodny z konstytucją. Rząd federalny został wezwany do wprowadzenia zmian w obowiązującej ustawie do dnia 30 czerwca 2016 r. Ma to istotne konsekwencje dla wszystkich tych przedsiębiorców, którzy nie uregulowali jeszcze kwestii sukcesji swojego przedsiębiorstwa. Wielu przedsiębiorców jest obecnie zmuszonych do szybkiego znalezienia sukcesji rodzinnej i rozwiązania dla swojej firmy. W trakcie tego procesu często podejmowane są pochopne decyzje. Często zdarza się, że niektórzy członkowie rodziny są brani pod uwagę przy dziedziczeniu, a inni nie lub nie w takim samym stopniu.

Pochopnie zaplanowana sukcesja wewnątrz rodziny może skomplikować zmianę pokoleniową

W ten sposób przedsiębiorca może zrealizować swoje życzenia za życia i np. nie powołać do dziedziczenia przedsiębiorstwa wszystkich swoich zstępnych. Musi on jednak liczyć się z tym, że spadkobiercy nieuwzględnieni nie zgodzą się na zamknięty układ spadkowy najpóźniej w chwili jego śmierci. Osobom uprawnionym do dziedziczenia, w tym np. zięciom z małżeństwa, może przysługiwać z mocy ustawy tzw. część obowiązkowa. Odpowiada to połowie odpowiedniego ustawowego roszczenia o dziedziczenie. Ponadto roszczenie do części obowiązkowej musi zostać spłacone w gotówce według wartości rynkowej. Może to bardzo szybko doprowadzić do tego, że przedsiębiorstwo znajdzie się w trudnej sytuacji finansowej, ponieważ nie będzie w stanie zgromadzić niezbędnej gotówki w wyznaczonym terminie. W rezultacie, właściciele firm często spieszą się ze sprzedażą aktywów, takich jak nieruchomości, które są niezbędne do prowadzenia działalności. W końcu przedsiębiorcy często godzą się na obniżenie przychodów ze sprzedaży. Z drugiej strony, w krótkim czasie nie da się sensownie rozdysponować aktywów.

Planowanie sukcesji w odpowiednim czasie ma sens

Aby przewidzieć takie ewentualności w przypadku dziedziczenia w rodzinie, wskazane jest, aby wszyscy beneficjenci podpisali tzw. zrzeczenie się części obowiązkowej. Dotyczy to nawet sytuacji, gdy w rodzinie panuje obecnie duża zgodność. Jeśli takie zwolnienie jest na stole, na pierwszy plan wysuwają się wcześniej niewypowiedziane nieporozumienia lub poczucie niekorzystnej sytuacji. Dlatego wskazane jest, aby każdy przedsiębiorca na początku planowania przyszłej sukcesji otwarcie odniósł się do tej kwestii.

Tylko wtedy jest gwarancja, że spółka jest później zabezpieczona w swoim istnieniu, a także, że tylko ci nadal prowadzą spółkę i mają w niej udziały, których spadkodawca uważa za odpowiednich do tego. Pomocna może być tutaj profesjonalna mediacja, która ostatecznie zabezpieczy dalsze funkcjonowanie przedsiębiorstwa.