Umowy przy sprzedaży firmy napis na zdjęciu dwóch biznesmenów

Umowy w przypad­ku przejęcia przedsię­bi­orst­wa: o czym należy pamiętać

Istnie­jące umowy w przypad­ku przejęcia przedsię­bi­orst­wa mogą pocią­gać za sobą pułap­ki. Dzieje się tak dlate­go, że ważne relac­je przedsię­bi­orst­wa - na przykład z klien­ta­mi, dostaw­ca­mi, pracow­ni­ka­mi, wynaj­mu­ją­cy­mi, licen­c­jod­aw­ca­mi - są określa­ne w umowach. Te stosun­ki umowne stanowią zazwy­c­zaj znacz­ną część wartości przedsiębiorstwa. 

Jeżeli w ramach przejęcia przedsię­bi­orst­wa ma zostać osiąg­nię­ta nie tylko wartość likwi­da­cy­j­na, to w ramach przygo­to­wań do sprze­daży przedsię­bi­orst­wa zaleca się dokład­ne przyjr­ze­nie się istnie­ją­cym umowom dotyc­zą­cym sprze­daży przedsię­bi­orst­wa i w razie potrze­by ich optyma­li­zac­ję. Ponadto zaleca się syste­ma­ty­cz­ne zarząd­za­nie umowa­mi i zorga­ni­zowa­nie uporząd­ko­wa­nej archi­wi­zac­ji umów.

Przestrz­e­ga­nie klauzul dotyc­zą­cych zmiany własności przy sprze­daży akcji

W przypad­ku share deal zmienia się jedynie własność tych udziałów; wszyst­kie umowy zawar­te przez samą spółkę z osoba­mi trzeci­mi pozosta­ją zasad­nic­zo niezmi­en­io­ne. Ważne są między innymi nastę­pu­jące aspekty:

  • Czy wszyst­kie posta­nowi­e­nia umowy, w tym zmiany i uzupeł­ni­enia umowy, są udoku­men­to­wa­ne i możli­we do odszukania?
  • Czy wszyst­kie umowy są zgodne z obowią­zu­ją­cym prawem i orzecz­nict­wem? W razie potrze­by należy skonsul­tować się z prawni­ka­mi. Dzieje się tak dlate­go, że w przeciwnym razie kupują­cy mógłby znaleźć wady podcz­as dokład­n­ego badania firmy (“due diligence”) i ewentu­al­nie zakwesti­o­no­wać ich skuteczność.
  • Czy umowy zakupu, umowy z klien­ta­mi lub inne są standa­ry­zowa­ne? Często zdarza­ją się histo­rycz­nie uwarun­kowa­ne, różne treści umów dla porów­ny­wal­nych okolicz­ności. (Szero­ka) standa­ry­zac­ja umożli­wia zwiększe­nie efektyw­ności przedsię­bi­orst­wa jeszc­ze przed sprzedażą.
  • Na przykład, czy umowy zawie­ra­ją prawa strony umowy do wypowied­ze­nia w przypad­ku zmiany właści­cie­la, tzw. klauzu­le “change of control”? W takim przypad­ku nabycie może być mniej atrak­cy­j­ne dla nabyw­cy, ponie­waż nie może on polegać na ciągłości przedmio­to­wych umów. W takim przypad­ku pomoc­ne może być uzyska­nie uprzedniej zgody na przenie­si­e­nie umów przy sprze­daży przedsiębiorstwa.

Istnie­jące umowy nie muszą być automa­ty­cz­nie przen­os­zo­ne na nowych właści­cie­li w przypad­ku przejęcia przedsiębiorstwa

Jeżeli nabyw­ca nabywa okreś­lo­ne aktywa, takie jak maszy­ny, zapasy itp. w drodze sukces­ji singu­lar­nej, umowy zawar­te przez przedsię­bi­orst­wo nie są automa­ty­cz­nie przen­os­zo­ne w momen­cie sprze­daży przedsię­bi­orst­wa. (asset deal), umowy zawar­te przez przedsię­bi­orst­wo nie są automa­ty­cz­nie przen­os­zo­ne w momen­cie sprze­daży przedsię­bi­orst­wa. W takich przypad­kach przenie­si­e­nie umowy musi być wyraź­nie uregu­lo­wa­ne; w więks­zości przypad­ków wymaga­na jest do tego również zgoda partne­ra umowy. W okresie poprzedza­ją­cym sprze­daż firmy, pomoc­ne może być standardo­we włącze­nie tej zgody na przenie­si­e­nie umowy do umów lub uzyska­nie jej indywi­du­al­nie z wyprzedze­niem, aby zyskać na czasie w proce­sie sprzedaży.

Przenie­si­e­nie własności przedsię­bi­orst­wa: Przestrz­e­ga­nie umów zawar­tych z osoba­mi trzeci­mi lub pracownikami

Szcze­gól­ny przepis dotyc­zą­cy ochro­ny pracow­ni­ków zgodnie z § 613a BGB obowią­zu­je w przypad­ku, gdy przedsię­bi­orst­wo lub jego część przechod­zi na innego właści­cie­la w drodze czynności prawnej. W takim przypad­ku jednost­ka przej­mu­ją­ca przej­mu­je prawa i obowiąz­ki wynika­jące ze stosun­ków pracy istnie­ją­cych w momen­cie przejęcia, a więc również umowy o pracę, chyba że zainte­re­so­wa­ni pracow­ni­cy wyrażą sprzeciw.

Badanie due diligence dostaw­ców w celu przyspiesze­nia proce­su sprzedaży

W niektórych sytuac­jach, jak np. w przypad­ku prowad­ze­nia proce­su oferto­wego, wskaza­ne jest, aby przedsię­bior­ca zebrał wszyst­kie istot­ne fakty, w tym istot­ne umowy, z wyprzedze­niem w data roomie, gdzie poten­c­jal­ni nabyw­cy będą mogli przepro­wad­zić późnie­js­ze due diligence. Takie badanie due diligence sprze­daw­cy wykrac­za daleko poza przygo­to­wa­nie exposé firmy. Dzięki temu proces sprze­daży może być profes­jo­nal­nie zainic­jo­wa­ny i w razie potrze­by przyspies­zo­ny. Przy zakupie przedsię­bi­orst­wa stwarza się równe szanse w zakre­sie dostę­pu do infor­mac­ji dla wszyst­kich zatwierd­zonych poten­c­jal­nych nabywców.

Wniosek

Dobre zarząd­za­nie umowa­mi opłaca się w oblic­zu zbliża­jącej się sprze­daży firmy. Może to ułatwić spraw­ny proces sprze­daży i zwięks­zyć cenę, którą można osiągnąć w sprze­daży firmy. Jedno­c­ześ­nie sprze­daw­ca sygna­li­zu­je wysoki stopień profes­jo­na­liz­mu. Sprze­da­ją­cym zaleca się zatem zajęcie się kwesti­ami umowny­mi w odpowied­nim czasie przed sprze­dażą. Dzieje się tak dlate­go, że kupują­cy będzie starał się wykryć zagroże­nia i zawrzeć odpowied­nie zapisy w umowie kupna-sprze­daży przedsiębiorstwa.

Wskazów­ki do dalszej lektury:

Sprze­daż firmy budow­la­nej: Czy to się opłaca w czasach boomu budowlanego?

Bezpłat­na lista kontrol­na do uregu­lo­wa­nia kwestii sukces­ji przedsiębiorstw

Finan­so­wa­nie sukces­ji przedsiębiorstw

Wycena firmy zorien­to­wa­na na wartość przedsię­bi­orst­wa opłaca się przy sprze­daży firmy

5 ważnych trendów w sukces­ji przedsię­bi­orstw w 2019 r.

Koszty sukces­ji przedsię­bi­orst­wa lub fuzji i przejęć