GmbH-Antei­le verkaufen

07. Juni 2024 / Von Norbert Lang

Die Veräu­ße­rung von GmbH-Antei­len ist mit unzäh­li­gen Vorga­ben des Gesetz­ge­bers verbun­den und hängt von vielen verschie­de­nen Aspek­ten ab. 

Już w tym miejs­cu warto zaznac­zyć, że artykuł ten ma na celu nakreś­le­nie proste­go proce­su i w żadnym wypad­ku nie jest Szero­kie doradzt­wo i wspar­cie dla Proces M&A może lub chciał­by wymienić.

Ninie­js­zy artykuł rozpo­c­zy­na się od fikcy­j­n­ego przykła­du, w którym sprze­daw­ca lub udziało­wiec chce sprze­dać pewien procent udziałów w spółce z ogranic­zoną odpowied­zi­al­nością i nie zakła­da się, że sprze­daż będzie miała formę 100%, co w rzeczy­wis­tości jest klasy­cz­ną formą sprze­daży. Sprze­daż firmy i które­go fikcy­j­ny opis miałby znacz­nie więks­zy zakres w opisie.

Typowym przykła­dem sprze­daży udziałów w spółce z ogranic­zoną odpowied­zi­al­nością może być poten­c­jal­ny spór lub otwar­te niepo­ro­zu­mi­e­nie między wspól­ni­ka­mi. Najczęściej sprze­daż udziałów w spółce z ogranic­zoną odpowied­zi­al­nością dokon­y­wa­na jest na rzecz współud­ziałow­ców spółki lub na rzecz okreś­lo­nej osoby trzeciej i właśnie temu zagad­ni­eniu poświę­c­o­ny jest ninie­js­zy artykuł.

W przypad­ku sprze­daży przez spółkę z o.o. 100 % udziałów w spółce, zaleca­my zasto­so­wa­nie artykułu Sprze­daj firmę.

1. sprze­dać udziały spółki z o.o: Wycena

Ogólnie rzecz biorąc, należy oczywiście zauważyć, że w przypad­ku sprze­daży udziałów w GmbH, o ile ma ona miejs­ce, należy Zgoda Spółki i podle­ga notari­al­ne­mu wykona­niu. Sprze­daż zosta­nie potwierd­zo­na na zgromad­ze­niu akcjonariuszy.

Dieser Artikel geht nicht detail­liert auf mögli­che Bewer­tungs­ver­fah­ren ein, die etwa vorran­gig durch geprüf­te und zugelas­se­ne Exper­ten für Steuern, Recht oder M&A  durch­ge­führt werden. Eines der wichtigs­ten und am meisten genutz­ten Verfah­ren ist das Ertrags­wert­ver­fah­ren nach IDWS1.  Weite­re Infor­ma­tio­nen zu Bewer­tungs­ver­fah­ren finden Sie hier: oblic­za­nia wartości przedsię­bi­orst­wa.

Do okreś­le­nia bieżącej wartości akcji spółki często stosuje się wspom­nianą wcześ­niej metodę skapi­ta­lizowanych zysków lub metodę EBIT (współc­zyn­nik mnożni­ko­wy). W przypad­ku więks­zych przedsię­bi­orstw i grup przedsię­bi­orstw Metoda zdyskon­to­wanych przepły­wów pieniężnych. W metod­zie EBIT (EBIT=Earnings Before Interest and Taxes), na przykład, wycena opiera się na zysku netto przed odset­ka­mi i podat­ka­mi, który jest mnożo­ny przez pewien współc­zyn­nik. Ponie­waż trudno jest porównać indywi­du­al­ne cechy modeli bizne­so­wych, zwłaszc­za średnich przedsię­bi­orstw, metoda mnożni­ko­wa powin­na być zawsze postrz­e­ga­na z pewnym stopniem “nieostrości”.

Aby to zilus­tro­wać, posłuży­my się przykła­dem z fikcy­jny­mi kwota­mi i roczną nadwyżką w wysokości 100 000 euro:

Pozyc­ja 1.) + Zysk netto za rok obrot­o­wy: 100 000 euro

Pozyc­ja 2.) + koszty podat­ko­we: 10 000 euro

Punkt 3.) - Steuer­erstat­tun­gen: 20.000 Euro

Punkt 4.) + Zinsauf­wand (Finan­zie­rung) 7.000 Euro

Punkt 5.) - Zinser­trag 4.000 Euro

Wynik: 93 000 euro

Należy jednak zauważyć, że wykon­y­wa­ne Wycena bez bezpoś­red­nie­go, obliga­to­ry­j­n­ego związ­ku z ewentu­al­ną ceną zakupu i dlate­go można je rozpa­try­wać nieza­leż­nie od siebie.

Sprze­daż udziałów spółki z o.o. po wartości nominalnej

Falls sich nun etwa ein Gesell­schaf­ter dazu entschei­det, seine Antei­le zum Nennwert - also teils weit unter dem tatsäch­li­chen Wert - an den vorge­se­he­nen Käufer zu verkau­fen, so gibt es hierzu keine recht­li­chen Einschrän­kun­gen. Sollte der Preis für die Antei­le jedoch auffäl­lig günstig sein, könnte eine Finanz­be­hör­de auch von einer versteck­ten Schen­kung ausge­hen und würde dies ggf. hinter­fra­gen. Falls bei der Übertra­gung ein Treuhän­der einge­setzt wird, erfolgt auch der Weiter­ver­kauf zum Nennwert.

Należy tu zwrócić uwagę na Różni­ca w stosun­ku do akcji spółki lub sprze­daż akcji spółkiktóry jest tu przedsta­wio­ny tylko z prostym wyjaś­ni­e­niem. Udział w spółce to m.in. część, którą wspól­nik wniósł jako wkład do spółki jako całości, i odnosi się do mająt­ku spółki, tj. do udziału we wkład­zie. Udziały w spółce odnos­zą się do udziałów w spółce, np. spółka ma pięciu udziałow­ców i każdy udziało­wiec ma taki sam udział lub wycena jest dokon­y­wa­na np. według wniesionych części pierwot­n­ego kapitału zakładowego.

Czy udziały w GmbH mogą być sprze­da­wa­ne poniżej wartości?

Z zasady i z ogóln­ego punktu widze­nia prawa nic nie stoi na przesz­kod­zie, aby sprze­dać udziały w spółce z o.o. za cenę niższą niż ich wartość. Należy jednak wziąć pod uwagę wszel­kie specy­fi­ka­c­je i aspek­ty zawar­te w umowie spółki, które okreś­la­ją pewne wymaga­nia. Mogą to być na przykład specy­fi­ka­c­je dotyc­zące prawa pierwoku­pu dla obecnych udziałow­ców spółki oraz możli­we sposo­by płatności, takie jak przebieg płatności i inne szcze­gól­ne punkty w przypad­ku sprzedaży.

2. negoc­ja­c­je i umowa kupna udziałów w spółce GmbH

Przepro­wad­ze­nie transak­c­ji sprze­daży udziałów wiąże się z niezlic­z­ony­mi aspek­tami prawny­mi i podat­ko­wy­mi. Dlate­go w intere­sie własnym zaleca się korzysta­nie z usług dorad­ców lub prawni­ka. Podcz­as negoc­ja­c­ji, oczywiście, Umiejęt­ności sprze­daw­cy który będzie polegał przede wszyst­kim na ocenie według metod wymien­ionych w artyku­le, a także z pewnością będzie podej­mo­wał decyz­je w oparciu o warun­ki rynkowe i własne doświadczenie.

Oczywiście istot­ną rolę odgry­wa­ją tu okolicz­ności czaso­we sprze­daży i związa­ne z nimi ramy czaso­we szybkiej lub wolnej reali­zac­ji pożąda­nej sprze­daży. W celu przygo­to­wa­nia umowy kupna-sprze­daży krąży niezlic­zo­na liczba standardo­wych wzorów, niektó­re z nich są odpłat­ne, ale należy je trakto­wać raczej jako infor­mac­je lub zalecen­ia. W celu sporząd­ze­nia ostatecz­nej umowy kupna-sprze­daży zaleca się skorzysta­nie z usług doświad­c­zo­n­ego prawni­ka specja­li­zu­jące­go się w fuzjach i przejęciach lub notariusza.

Audyt przedsię­bi­orst­wa: badanie due diligence

Faza due diligence to szcze­góło­wa forma oceny substanc­ji, która ma miejs­ce na przykład przed nabyciem spółki lub udziałów. Ta strona Ocena ryzyka jest pozosta­wio­na przede wszyst­kim eksper­tom z branży, kancel­arii prawnej, dorad­cy podat­ko­we­mu lub biegłe­mu rewidentowi.

Celem tej oceny jest upewni­e­nie się, że podane infor­mac­je są prawd­zi­we, na przykład w przypad­ku nabywa­nia udziałów w spółce z ogranic­zoną odpowied­zi­al­nością, oraz ziden­ty­fi­kowa­nie ewentu­al­n­ego ryzyka. Strona Due Diligence to także ocena należy­tej staran­ności. W tym proce­sie firma lub osoba jest szcze­góło­wo analizowa­na i ocenia­na pod kątem sytuac­ji ekono­mic­z­nej, prawnej i finan­so­wej. W tym celu po przepro­wad­ze­niu anali­zy rzeczoz­naw­ca zazwy­c­zaj dokon­u­je również oceny lub rekomen­d­ac­ji możli­wej ceny zakupu.

Aby uzyskać więcej infor­mac­ji na temat tego ważnego punktu na drodze do umowy kupna-sprze­daży poleca­my nasz artykuł na temat Lista kontrol­na Due Diligence.

3. zawar­cie i przenie­si­e­nie udziałów w spółce oraz zapłata

Nic nie stoi na przesz­kod­zie, aby zasad­nic­zo sprze­dać te akcje. Sprze­daż odbęd­zie się zgodnie z wymoga­mi prawny­mi jako tzw. Przenie­si­e­nie udziałów w spółce z o.o. na podsta­wie umowy kupna-sprze­daży oder sonsti­ger schuld­recht­li­cher Rechts­ge­schäf­te. Die Abwick­lung sollte jedoch über einen haftungs­ver­pflich­te­ten Dritten wie etwa eines Rechts­an­walts oder Steuer­be­ra­ters erfol­gen, um bei der Einhal­tung aller recht­li­chen Schrit­te auf der siche­ren Seite zu sein.

Przesz­ko­dą w prawi­dło­wej sprze­daży udziałów może być w szcze­gól­ności wymie­ni­e­nie punktów w odpowied­nich statutach spółek, które muszą być przestrz­e­ga­ne. Może to być np. wymóg przyzna­nia pierw­s­zeńst­wa osobie trzeciej w prawie sprzedaży.

Najczęst­szym warian­tem płatności i korzysta­nia z usług eksper­tów zewnę­trz­nych jest wpłata na rachunek powier­nic­zy, a następ­nie przeka­za­nie wartości sprzedającemu.

Czy udziały w spółce z o.o. można sprze­dać bez notariusza?

Sprze­daż udziałów w GmbH stanowi umowę w rozumi­e­niu prawa zobowią­zań, w związ­ku z czym nieuni­knio­ne jest skorzysta­nie z pomocy notari­us­za, ponie­waż dochod­zi do zawar­cia tzw. zobowią­za­nia do przenie­si­e­nia własności. Dlate­go zawar­cie umowy zgodnej z prawem może nastąpić tylko w formie aktu notarialnego.

Die nachfol­gen­de Aufstel­lung zum Ablauf stellt eine grund­sätz­li­che Umset­zung dar und kann natür­lich in der Reali­tät variieren.

Proces sprze­daży Sprze­daż akcji:

1. umowa o zacho­wa­niu poufności? Umowa o nieujaw­nia­niu informacji

2. list inten­cy­j­ny ? List intencyjny

3. należy­ta staranność

4. umowa zakupu udziałów w spółce z o.o.

5. umówi­e­nie notari­us­za i zapła­ta ceny zakupu

6. przenie­si­e­nie udziałów w spółce z o.o.? Zamknięcie

7. wpis do rejes­tru handlowego

Czy chcesz, abyśmy Cię wspierali?

Jakich kosztów można się spodziewać?

In den gängigs­ten Fällen ist mit einer Exper­ten­stun­de von 200 bis zu 400 Euro für etwa die Erstel­lung und Beglei­tung einer Due Diligence zu kalku­lie­ren. Das ist nur ein Richt­wert und kann auch als Kosten­pau­scha­le verein­bart werden. Je nach Umfang der Prüfun­gen ist im Schnitt mit einer Dauer von mindes­tens vierzehn Tagen bis zu mehre­ren Wochen zu rechnen und daraus resul­tie­rend mit einem mindes­tens  fünfstel­li­gen Kosten­be­trag. Zusätz­lich kommen eventu­el­le weite­re Inves­ti­tio­nen für Beratung und Gebüh­ren hinzu.

W przypad­ku nabycia udziałów w ramach znanych struk­tur udziałow­ców, koszty te można w razie potrze­by podziel­ić między siebie.

W przypad­ku nabycia udziałów GmbH w drodze finan­so­wa­nia banko­wego można zatem oczeki­wać, że około 3 do 8 procent jako koszty dodat­ko­we związa­ne z transak­c­ją zakupu W przypad­ku obsłu­gi notari­al­nej dolic­za się opłaty stałe ustawo­daw­cy oraz wynagrod­ze­nie za czynności wykonaw­c­ze i dorad­c­ze notariusza.

Sprze­daż udziałów w spółce z o.o.: Podatki

Przycho­dy ze sprze­daży udziałów w spółce GmbH stanowią przychód z aktywów kapitało­wych i w związ­ku z tym podle­ga­ją opodat­ko­wa­niu. Kwestię tę należy jednak wyjaś­nić indywi­du­al­nie z dorad­cą podatkowym.

Jeśli chodzi o ulgi podat­ko­we, decydu­jące znacze­nie ma kwota udziału. Na przykład: Jeśli sprze­da­ją­cy posia­da 1% lub więcej udziałów w spółce z o.o., stosuje się tzw. proce­durę docho­du częścio­wego, a zatem 60 procent zysku podle­ga opodat­ko­wa­niu. W przypad­ku udziałów mniejs­zych niż 1% obowią­zu­je tzw. końco­wy podatek u źródła.

Przede wszyst­kim istnie­ją różnice w zakre­sie opodat­ko­wa­nia. Na przykład w przypad­ku sprze­daży udziałów zależy to od tego, kto jest udziałow­cem spółki z o.o. Poniżej znajdu­je się krótka lista:

Więcej na ten temat: W naszym wkład­zie Sprze­daż GmbH Podat­ki przedsta­wia­my 8 wskazó­wek dotyc­zą­cych optymal­n­ego opodatkowania!

Przepi­sy prawne, ryzyko i odpowiedzialność

Decydu­jącą zaletą spółki z ogranic­zoną odpowied­zi­al­nością są wymogi dotyc­zące odpowied­zi­al­ności, co oznac­za, że zasad­nic­zo tylko spółka ponosi odpowied­zi­al­ność, bez osobis­tej odpowied­zi­al­ności wspól­ni­ków. Udziałow­cy ponoszą odpowied­zi­al­ność tylko za Podwyższe­nie kapitału zakła­do­wego okreś­lo­ne w statu­cie spółki.

Ogólnym zabez­piec­ze­niem podcz­as reali­zac­ji zajmu­je się osobiście wyznac­z­o­ny prawnik, który przygo­to­wu­je projekt umowy zgodnie z pożądany­mi specy­fi­ka­c­ja­mi i przedsta­wia go stronie kupującej. Ma to tę zaletę, że wszel­kie klauzu­le dotyc­zące szcze­góło­wego zabez­piec­ze­nia strony kupującej mogły­by zostać przeo­c­zo­ne mimo staran­nej anali­zy. Projekt umowy kupna-sprze­daży zapew­nia drugiej stronie struk­turę i treść. Prawnik działa­ją­cy na zlece­nie będzie zatem wybier­ał również te sformuło­wa­nia, które w pierw­s­zej kolej­ności odpowia­da­ją intere­som klienta

W Niemc­zech przenie­si­e­nie własności udziałów zawsze podle­ga przepi­som ustawy o spółce z o.o., a w szcze­gól­ności § 15 GmbHG.

GmbH nabywa udziały własne

Zasad­nic­zo GmbH może zgodnie z prawem nabywać własne udziały. Do nabycia mają jednak zasto­so­wa­nie różne ogranic­ze­nia prawne, takie jak udziały, których obowią­zek wniesi­e­nia nie został w pełni spłac­o­ny. W tym przypad­ku zasto­so­wa­nie ma obowią­zu­jące prawo, które­go nie można obejść. W związ­ku z tym inne porozu­mi­e­nia odbie­ga­jące od posta­nowień statu­tu są nieważ­ne. W tej sprawie należy jednak oczywiście skonsul­tować się z odpowied­nim prawni­kiem specja­li­zu­ją­cym się w prawie spółek.

Co dzieje się z kapitałem zakła­do­wym w przypad­ku sprze­daży spółki z o.o.?

Co do zasady, sprze­daż udziałów w GmbH nie powodu­je zmiany wysokości kapitału zakła­do­wego GmbH, który jako konstruk­c­ja prawna musi zawsze mieć uzgod­ni­oną minimal­ną wysokość. Niemniej jednak, sprze­daż może być również wykor­zyst­a­na do zmiany kapitału zakładowego.

5 możli­wych błędów przy sprze­daży udziałów w spółce z o.o.

Ein Beispiel wäre die sogenann­te Aufspal­tung der Gesell­schaft. Der Gesell­schaf­ter verkauft seine Antei­le und vermie­tet beispiels­wei­se vor dem Verkauf eine eigene Immobi­lie an die GmbH. Aufgrund des Verkaufs erfolgt nun die Beendi­gung des Mietver­hält­nis­ses zur GmbH. Folglich resul­tiert daraus ein fikti­ver Rück-Verkauf, der separat steuer­pflich­tig ist.

Decyz­ja o pozbyciu się udziałów w spółce z o.o., a tym samym o podjęciu decyz­ji przeciw­ko ewentu­al­ne­mu rozwo­jo­wi sytuac­ji na rynku i zwiększe­niu poten­c­jału bizne­so­wego, może mieć oczywiście najróż­nie­js­ze motywy. Dlate­go warto poroz­ma­wiać z dorad­cą ds. fuzji i przejęć, prawni­kiem lub dorad­cą podat­ko­wym i otwar­cie przedsta­wić swoje racje, a tym samym zbadać ewentu­al­ne inne punkty widzenia.

Należy spełnić wymaga­nia zawar­te w obowią­zu­ją­cym statu­cie spółki i przyz­nać uzgod­nio­ne prawa do wcześ­nie­js­zej sprze­daży. Jeśli jednak tak się nie stanie, sprze­daw­ca może założyć, że istnie­je Możli­wy wybór zainte­re­so­wanych stron Mogą istnieć osoby, które nie dowied­ziały się jeszc­ze o zamiar­ze sprze­daży, a które mogą być poten­c­jal­ny­mi nabyw­ca­mi. W związ­ku z tym zaleca się kontakt­owa­nie się np. z audyto­r­ami, konsul­tan­ta­mi ds. fuzji i przejęć lub wyspec­ja­lizowany­mi kancel­aria­mi prawny­mi, które mogą realis­ty­cz­nie ocenić rynek nabyw­ców i anoni­mo­wo skontakt­ować się z zainte­re­so­wany­mi strona­mi pod przykryciem. Jeśli zamiar sprze­daży zosta­nie upublicz­nio­ny, może to zanie­po­koić pracow­ni­ków, klien­tów i dostaw­ców oraz spowo­do­wać znacz­ne szkody.

Dostęp­ne wyniki audytu due diligence, własne wartości empirycz­ne i najleps­za znajo­mość rynku są niezwyk­le pomoc­ne w opraco­wa­niu dojrzałej strate­gii sprze­daży i sprzy­ja­ją negoc­ja­c­jom. Ma to sens w przypad­ku tych złożonych procesów, które są Wspar­cie ze strony eksper­tów którzy mogą wykazać się referen­c­ja­mi, że regular­nie uczest­nic­zy­li w negoc­ja­c­jach dotyc­zą­cych sprze­daży (transak­c­je fuzji i przejęć) i których doświad­c­ze­nie daje wiele korzyści.

Podpi­sa­nie umowy sprze­daży jest zazwy­c­zaj nieodwra­cal­ne, dlate­go warto rozważyć wszyst­kie możli­we ewentu­al­ności i punkty wykluc­za­jące, aby być bezpiecz­nym. Jako wskazów­ka do książki, która zawie­ra przegląd obszer­nych tematów, szans i błędów związanych z plano­waną sprze­dażą udziałów, ?Sukces­ja w firmie - wiedza o proce­sie?. 

O autor­ze